SİFİLİZ (FRENGİ) NEDİR? HANGİ ŞEKİLDE BULAŞIR? TEDAVİSİ NASIL OLUR?

SİFİLİZ:

Sifiliz, ya da sık bilinen adıyla frengi; Treponema pallidum adı verilen bakterinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığın neden olduğu yaralara temas ve cinsel yolla bulaşır. Doğru tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açan bir enfeksiyondur.

Bulaşma Yolları:

Frengi'ye sahip kişideki yaralara (şankr) direkt temas ile bulaşır. Bu yaralar dış genital organlar, vajina, makat, rektum, ağız ve dudaklarda oluşabilir. Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar gibi vajinal, oral, anal yolla bulaşmaktadır. Bunların dışında gebelik ile doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir.

Korunma Yolları:

Cinsel ilişkiye girilecekse korunma yöntemlerini mutlaka kullanmak gerekir. Ancak şankr var ise kondom kullanımı da tam koruma sağlamayabilir.

- Her çeşit cinsel ilişkiden (vajinal, oral ve anal) önce kondom kullanın. Kondomun yırtılmamasına ve doğru şeklide kullanılmasına özen gösterin.

- Partnerinize cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla ilgili konuşun.
- Karşılıklı tek eşlilik riski azaltmaktadır.
- Partneriniz cinsel yollarla bulaşan enfeksiyon belirtilerine sahipse (frenginin göstergesi olan yaralar, idrar sırasından acı, genital bölgede kızarıklık ya da siğille) tedavi olana dek cinsel ilişkide bulunmayın. Tedaviyeyse çift olarak gidin.

BELİRTİLER:

Frengi (Sifiliz) belirtileri üç evrede ortaya çıkar ve ilk başlarda belirtiler hafiftir. Bulgular arada kaybolur ve hasta iyileştiğini düşünür. Hastalığın belirtileri başka hastalıkları taklit ettiğinden sifiliz, kimi kültürlerde “büyük taklitçi” olarak anılır.

Frenginin 1. döneminde yani temastan yaklaşık 3 hafta sonra, bakterinin ilk bulaştığı cinsel organ etrafında tipik olarak düzgün kenarlı, ağrısız, kırmızı bir kabartı (şankır) oluşur. Bu kabartılara çoğu zaman ilgili bölgede ele gelen bir lenf nodu da eşlik eder. Hastaların yaklaşık %30 kadarı farklı olarak, kabartılar ağrılı olabilir. Tedavi edilmediği takdirde aşağı yukarı 3-6 hafta sonunda kabartılar kayboldur. Hasta iyileştiğini düşünür, fakat bakteri çoğalarak vücuda yayılır.

Frenginin 2. dönemi  klasik olarak ilk dönemden 6-10 hafta sonra ortaya çıkabileceği gibi, bazı hastalarda görülmeyebilir. Bu dönemde grip benzeri belirtiler görülür:

- Ateş

- Halsizlik

- Kas ağrıları

- Boğaz ağrısı

Bu dönemin ardından hastalık latent (uyku dönemi) döneme girer. Hastada hiçbir şikayet oluşturmaz fakat hastalığın varlığı kan tetkikleriyle saptanabilir.

Frenginin 3. evresi, birinci dönemden yaklaşık 3-15 yıl sonra ortaya çıkar. Frenginin 3. evresi 3 farklı şekilde ortaya çıkabilir;

Gomlu Sifiliz:

Bu türde gom adı verilen yumuşak, büyük, tümör benzeri kabartılar ciltte, kemiklerde ve hatta kimi iç organlarda ortaya çıkabilir.

Nörosifiliz:

Bu türde hastalık sinir sistemini etkiler. Felç, his kaybı, demans, psikiyatrik sorunlar ve göz sorunlarına yol açar.

Kardiyovasküler Sifiliz:

Bu tür, kalpten vücuda kan taşıyan ana damar olan aortu tutar ve aort anevrizmalarına yol açar. Frengi 3. evresi ölümcül olabilmektedir. Eğer hamile bir kadında sifiliz varsa, erken doğum riski, bebekte deformite ve ölüm riski çok fazladır.

Tanı Yöntemleri:

Frengi tanısı için kan testi ve şankır adı verilen yaradan sıvı örneği ile alınır. Eğer frengi çok ilerlemişse, omurilik sıvısı alınarak merkezi sinir sistemine yayılma durumu kontrol edilir.

Frengi şüphelenildiyse, diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara sahip olma riski de olduğundan, bu kan testinde klamidya, bel soğukluğu ve HIV taraması da yapılır. Test sonuçlanana kadar cinsel ilişkiye girmemeniz gerekir.

Tedavi Yöntemleri:

Frengi tedavisi, kan testleri ile tanı konulduktan sonra antibiyotikle yapılır. Tedavide doğru antibiyotik kullanımı önemlidir ancak tedavi, enfeksiyonun neden olduğu hasarları gidermez. Yani frengi komplikasyonları için başka tedaviler gerekebilir.

Enfeksiyondan kurtulmak için tüm antibiyotiklerinizi doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde kullandığınızdan emin olun, aksi takdirde bu bakteri, antibiyotik tedavisine dirençli olabilir. Penisilin, frengi için tercih edilen antibiyotiktir, bu nedenle penisiline alerjiniz olduğunu biliyorsanız doktorunuza mutlaka bildirin.

Eğer frengiye sahipseniz partnerlerinizin de tedavi görmesi gerekir. Frengi geçirmiş olmak bu hastalığa karşı koruyuculuk sağlamaz. Başarılı ve doğru bir tedavi uygulansa bile kişi ilerde tekrar frengi olabilir.

-Merak ettiğiniz tüm konuları yazdığım bu makalemin altına yada diğer makalelerimin altına yorum yaparak sorabilirsiniz. Bir sonraki makalemde yer vermeye çalışacağım yada yer vermeye çalışacağım ama mutlaka yanıt vereceğim...
Okuduğunuz için teşekkür ederim...
                                     Dijital Ebe...