Premenstrüel sendrom (Adet öncesi gerginlik sendromu, PMS) nedir?

Adet kanaması öncesinde kadınların büyük bir kısmında değişen hormon düzeylerine  bağlı olarak bazı yakınmalar ortaya çıkar. Bu kadınların yarısında yakınmalar hafiftir ve kişinin günlük yaşantısını etkilemez. Diğer yarısındaki kadınlarda ise depresyon da dahil olmak üzere çok daha ciddi şikayetler ortaya çıkar. Premenstrüel yakınmalar fizyolojik  ya da psikolojik olabilir ve kültürel farklılıklardan etkilenebilir. Premenstrüel Sendrom hem fizyolojik hem de psikolojik olayların bileşkesidir.

Adet Öncesi Gerginlik Sendromundan Yakınan Kadınlar Hangi Şikayeti Yaşarsınız?

Çalışmalar farklı kültürlerden gelen kadınlarda farklı şikayetlerin ortaya çıktığını göstermektedir. Uzakdoğulu kadınlarda en sık karşılaşılan şikayet ağrı iken gelişmiş batı toplumlarında depresyon en sık karşılaşılan tanıdır. Kişinin sosyal yaşamını olumsuz etkileyen ve her ay görülen şikayetler kadının kendine olan güvenini yitirmesine bile neden olabilir.

Fiziksel Belirtileri:

Premenstrüel Sendrom bulguları veren kadınların büyük çoğunluğunda memelerde hassasiyet ve geçici kilo artışı görülür. Diğer belirtiler ise döküntüler, kas ve eklem ağrıları, sindirim sitemi bozuklukları, sıcak basmaları, ses ve kokulara aşırı hassasiyet, halsizlik, diş eti kanamaları, çarpıntı, denge bozuklukları,  ajitasyon, uykusuzluk olarak sayabiliriz. Adet kanamasının ağrılı ya da fazla olması (dismenore) premenstrüel sendrom olarak değerlendirilmez.

Duygusal Belirtileri:

Duygusal hipersensitivite premenstrüel sendromda çok sık görülür . Depresyondan endişeye ve aşırı sinirliliğe kadar pek çok değişik duygu durumu olabilir. Bazı kadınlarda hafif hafıza kaybı gelişebilir. Konsantrasyon bozukluğu premenstrüel sendromda nadir olmayan bir durumdur. Bazı kadınlarda görülen depresyon hali, huzursuzluk ve gerginlik tablosuna premenstrüel disforik bozukluk (PMDD) olarak adlandırılır.

Premenstrüel Sendromun Nedenleri:

Premenstrüel sendrom nedenlerini bulmaya yönelik çalışmalar bu tablonun altında yatan faktörleri tam olarak ortaya koyamamıştır ama bazı teoriler mevcuttur. Ovülasyonu (Yumurtlamayı) baskılayan bazı hormonların verilmesi halinde premenstrüel sendrom belirtilerinde gerileme olmaktadır yani üreme hormonları premenstrüel sendroma neden olabilir ama bu rolün ne olduğu açıklanamamıştır. Premenstrüel sendrom'un bu hormonlar ile sinirlerde iletimi sağlayan bazı maddelerin ortak hareket etmesi sonucu ortaya çıktığı yönünde güçlü bulgular vardır. Bazı araştırmacılar ise  kalsiyum ve magnezyum dengesindeki bozukluğun premenstrüel sendrom tablosuna yol açtığına inanmaktadır. Bu iki mineralin vücuttaki dağılımı sinir hücreleri arasındaki iletişimi etkileyerek tabloya neden olabilir. Bu araştırmacılar premenstrüel sendromlu kadınlarda magnezyum eksikliği ya da kalsiyum fazlalığının şikayetleri oluşturulduğunu öne sürmektedir. Premenstrüel sendromu yaratan bir diğer neden de stress hormonlarıdır. Bu hormonların fazlalığı şikayetlerin daha yoğun yaşanmasına neden olabilir. Premenstrüel sendrom etiyolojisinde vücutta salgılanan hemen hemen tüm hormon ve maddeler suçlanmaktadır. Ancak kanıtlanmış bir neden bulunamamıştır.

Premenstrüel Sendrom Tanısı Nasıl Konur?

Premenstrüel Sendrom tanısı pozitif bulgulara dayanmaz. Tanı için en güvenilir yol 2-3 ay süre ile şikayetleri kaydetmek ve şiddetlerini skorlamaktır. Şikayetler fiziksel ve ruhsal olarak ayrılmalı ve ne zaman başlayıp ne zaman bittiği düzenli şekil de kaydedilmelidir.

Premenstrüel Sendrom Tedavisinde Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Premenstrüel Sendrom nedeni tam olarak bilinmediği için tedavisi de kesin değildir. Bu konuda çok değişik tedavi yaklaşımları mevcuttur.

Diyet: Azar azar ve sık sık yemek yemenin şikayetleri azalttığı yönünde raporlar vardır. Adet öncesi dönemde taze meyve ve sebze tüketilmesi, kırmızı et ve donmuş yağlardan uzak durulması, içinde katkı maddesi içeren besinlerin tüketilmemesi bazen yararlı olabilmektedir. Aynı şekilde kafein ve alkol tüketiminin azaltılması da faydalı olabilmektedir.

Egzersiz: Yapılan bir çalışmada egzersiz yapmayan kadınlarda Premenstrüel Sendroma daha sık rastlandığı bulunmuştur. Her gün yapılan 30 dakikalık bir yürüyüş yararlı olabilir.

Kalsiyum ve Magnezyum: Günlük 1200 mg kalsiyum alımının 3 ay sonunda şikayetleri yarı yarıya azalttığını bildiren bir çalışma vardır. Bazı kadınlarda ise magnezyum desteğinden fayda sağlanmıştır. Ancak bu konuda kesin bulgular henüz yoktur.

Vitaminler: A, E ve B6 vitaminlerinin Premenstrüel Sendroma neden olduğu ileri sürülmüş olsa da kesin olarak kanıtlanmış bir bulgu yoktur.

Diğer tedavi seçenekleri arasında seretonin metabolizması ile ilgili ilaçlar, hormon ilaçları, antidepresan ve anksiyete gibi psikiyatrik ilaçlar, idrar söktürücüler, erkeklik hormonları sayılabilir ancak bunlardan hiçbirinin kesinleşmiş faydası yoktur. Diğer nadir tedavi yaklaşımları arasında ise psikoterapi ve akupunktur bulunur.

-Merak ettiğiniz tüm konuları yazdığım bu makalemin altına yada diğer makalelerimin altına yorum yaparak sorabilirsiniz. Bir sonraki makalemde yer vermeye çalışacağım yada yer vermeye çalışacağım ama mutlaka yanıt vereceğim...

Okuduğunuz için teşekkür ederim...

                                     Dijital Ebe...